Ks. Michał Stanisław Głowacki (pseudonim „Świętopełk”)

Urodził się w 24 września 1804 roku w Ujanowicach (gmina Laskowa). Duchowny katolicki. Ukończył Gimnazjum w Nowym Sączu. Następnie studiował teologię i filozofię we Lwowie. Był także folklorystą – podczas pieszych wycieczek po terenie Podola i Podkarpacia zbierał pieśni i podania ludowe. Był też poetą – swoje prace podpisywał pseudonimem „Świętopełk”. Jako pierwszy spisał legendę o śpiących w Tatrach rycerzach, pisał też wiersze. Wyznawał panslawizm, czyli  ideę, mającą na celu zjednoczenie Słowian. Sam znał języki słowiańskie.

Święcenia kapłańskie otrzymał w 1831 r. w Przemyślu. Do 1833 r. pracował jako wikary i katecheta w Nowym Sączu. W latach 1833-1837 – w Żabnie i Odporyszowie. Z kolei w latach 1837 – 1842 posługiwał w Żywcu, a następnie w Poroninie. Wśród górali znany był z wygłaszania kazań gwarą góralską.

Fot. Strona Ks. Michał Głowacki „Świętopełk” na Facebooku.

Działał na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości, agitował oraz organizował struktury konspiracyjne. 21 lutego 1846 r. u boku organisty i nauczyciela Jana Kantego Andrusikiewicza, poety Juliana Goslara oraz ks. Józefa Leopolda Kmietowicza stanął na czele powstania chochołowskiego – zbrojnego wystąpienia górali z miejscowości Chochołów, Ciche, Dzianisz oraz Witów, skierowanego przeciwko władzom austriackim. Powstanie to przeszło do historii pod nazwą  „Insurekcja pod Tatrami”. 

Po upadu powstania ks. Głowacki trafił do więzienia a stamtąd do szpitala więziennego w Nowym Sączu, gdzie zmarł 24 maja 1846 roku w wieku 42 lat. Przyczyną jego śmierci była puchlina wodna. Został pochowany na starym cmentarzu w Nowym Sączu.

W 2006 roku, z okazji 160. rocznicy Powstania Chochołowskiego, postać ks. Głowackiego upamiętniono tablicą wmurowaną w ścianie kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny na starym cmentarzu w Nowym Sączu.

Agnieszka Małecka
Biogram opracowany na podstawie „Nowej Encyklopedii Sądeckiej” Jerzego Leśniaka, strony Małopolski Szlak Powstania Krakowskiego oraz artykułu ks. Witolda Józefa Kowalów pt. „Działalność patriotyczna ks. Michała Stanisława Głowackiego „Świętopełka” (1804 – 1846).